با وجود فعالیت چندینساله معادن متفاوت در ایران جالب است بدانید که توسعه معادن در ایران همچنان ادامه دارد. با این حال ایران یکی از مهم ترین کشورهای جهان در تولید مواد معدنی است. ایران با داشتن ۶۸ نوع ماده معدنی، ۳۷ میلیارد تن ذخایر قطعی و بیش از ۵۷ میلیارد تن ذخایر بالقوه به ارزش ۷۷۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ در میان ۱۵ کشور ثروتمند قرار گرفته است. نکته جالب توجه این است که معادن تنها ۰٫۶ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) ایران را تشکیل میدهد. با افزودن نقش سایر صنایع مرتبط با معدن، این عدد به ۴ درصد افزایش مییابد.
مهمترین معادن ایران کداماند؟
مهمترین معادن ایران شامل زغال سنگ، کانیهای فلزی، شن و ماسه، مواد معدنی شیمیایی و نمک است. بیشتر معادن فعال ایران در استان خراسان قرار دارد. دیگر ذخایر عمده ایران که عمدتاً توسعه نیافته هستند عبارتاند از: روی (بزرگترین ذخایر جهان)، مس (نهمین ذخایر بزرگ در سال ۲۰۱۱ به گفته مدیرعامل شرکت ملی صنعت مس ایران)، آهن که در سال ۲۰۱۳ رتبه ۱۲ در جهان را کسب کرد و اورانیوم که دهمین کشور تولید کننده در جهان است و سرب به عنوان یازدهمین تولید کننده در جهان است. ایران که حدود ۱ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهد، بیش از ۷ درصد از منابع معدنی جهان را در اختیار دارد.
بر اساس برآوردها، ایران با داشتن ۱۸٫۳ درصد گاز جهان، رتبه اول گاز طبیعی و با ۱۵۸٫۷ میلیارد بشکه نفت، از جمله ۹٫۳ درصد نفت جهان که عمر آن بیش از صد سال تخمین زده میشود، رتبه سوم نفت را دارد. علاوه بر این، همانطور که گفتیم، ایران ۷ درصد از معادن جهان را در اختیار دارد. بدین صورت ارزش معادن توسعه نیافته ایران بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است که در صورت سرمایهگذاری افزایش خواهد یافت.
اکثر معادن ایران روباز هستند. از جمله معدن مس سرچشمه با ۱٫۲ میلیارد تن با عیار ۰٫۷ درصد، معدن روی انگوران با ذخیره ۹ میلیون تن با عیار ۳۵ درصد، معدن روی مراغه با ۱۶۰ میلیون تن با عیار ۲ درصد، معدن سنگآهن سنگان با ذخیره ۱٫۲ درصد میلیارد تن (با جایگاه نهم در جهان) و معدن گلگهر سیرجان با یک میلیارد تن (با جایگاه دهم در جهان).
مسائل اقتصادی مرتبط با معادن فلزات
در سالهای اخیر نزدیک به ۳۰ درصد از سرمایهگذاری کشور در حوزه معدن انجام شده است. در سال ۲۰۰۸، چهل و پنج درصد از ارزش بازار سهام در صنعت معدن بود. از ۱۰۰ شرکت، شرکتهای برتر ایران در سال ۲۰۰۹ ماینینگ بودند که ۵۸ درصد سود را به خود اختصاص دادند، در حالی که سود کل Fortune ۵۰۰ در سه ماهه اول ۲۰۰۹ الی ۲۰۱۰، ۱۱ درصد بوده است.
ایران نزدیک به ۵٫۶ میلیون دلار در سال از معادن درآمد دارد. صادرات محصولات معدنی در واحد تن به ارزش بیش از ۱٫۲ میلیارد دلار در سال است. هرساله پس از مذاکره بین تولیدکنندگان سنگآهن، قیمت سنگآهن توسط دولت تعیین میشود. در سال ۲۰۰۸ میانگین قیمت سنگآهن ۵۶ دلار در هر تن تعیین شد. در حال حاضر قیمت فولاد، سیمان و سنگآهن در ایران منتشر شده است. در اسفندماه سال ۱۳۹۰، بورس کالای ایران از آزادسازی کامل قیمت فروش فولاد خام و محصولات جانبی خبر داد.
در سال ۲۰۰۵، چیزی حدود ۳۱۲۵ معدن فعال وجود داشت که حدود ۲۷۴۷ و ۳۷۸ معدن به ترتیب توسط بخش دولتی و خصوصی اداره میشد. حجم استخراج شده از این معادن در سال گذشته تقریباً ۲۱۷٫۵ میلیون تن بود. میتوان گفت در حال حاضر حدود ۵۰۰۰۰۰ نفر در صنعت معدن مشغول به کار هستند که در ۲۰۳۷۵ واحد معدنی مجزا مشغول به فعالیت هستند.
پروژههای تحقیقاتی گروه ملی تحقیقات زمین شناسی و مواد معدنی در سالهای ۸۵ الی ۱۳۸۴ شش برابر بیشتر از آنچه که در سالهای قبل متداول بود، انجام گرفت و این روش هرسال رو به افزونی رفته است. بهطوریکه در سالهای ذکر شده استخراج مواد از یک تن به ۶ میلیون تن افزایش یافته است.
آشنایی بیشتر با معادن فلزات ایران
ایران با داشتن حدود ۶۸ نوع ماده معدنی (غیر نفتی)، ۳۷ میلیارد تن ذخایر کشف شده و ۵۷ میلیارد تن ذخایر بالقوه، یکی از ۱۵ نیروگاه معدنی جهان است و کشوری غنی از نظر ذخایر معدنی به شمار میرود. این در حالی است که همانطور که پیشتر نیز گفتیم محصولات معدنی تنها ۰٫۶ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل میدهند.
حوزه آهن و فولاد
سنگآهن
در سال ۲۰۰۹، ایران ۲۵٫۵ میلیون تن سنگآهن (سنگ، کلوخ، سنگ معدن ریز) تولید کرد. معادن سنگآهن چادرملو و گلگهر دو معدن بزرگ سنگآهن هستند (بیش از ۸۰ درصد تولید سنگآهن در ایران را به عهده دارند).
شرکت معدن و صنعت چادرملو تا کنون بیش از ۹ میلیون و ۴۹۸ هزار تن سنگآهن تولید کرده است. این میزان تولید این معدن را به بزرگترین تولیدکننده سنگآهن در جهان تبدیل کرده است.
شرکت سنگآهن گلگهر تا کنون بیش از ۷ میلیون و ۲۰۹ هزار تن سنگآهن تولید کرده است. کارخانه گلگهر در نزدیکی شهر سیرجان که بزرگترین کارخانه در نوع خود در خاورمیانه است از کنسانتره سنگآهن معدن گلگهر این استان استفاده میکند. این کارخانه جدید سالانه پنج میلیون تن سنگآهن تولید خواهد کرد که این میزان برای تولید ۲٫۵ میلیون تن فولاد کافی است.
شرکت مرکزی آهن و فولاد ایران ۵,310,000 تن تولید کرد و مابقی آن توسط سایر معدنکاران کوچکتر بخش دولتی تولید شد. در سال ۲۰۰۹، ایران حدود ۱۰ میلیون تن سنگآهن، به چین صادر کرده است.
ایران در سال ۱۳۹۱ کارخانه آهن اسفنجی را با تولید سالانه ۱٫۸ میلیون تن در استان هرمزگان افتتاح کرد. تعرفههای صادراتی کنسانتره سنگآهن و گندله به ترتیب ۵۰ درصد و ۳۵ درصد در سال ۲۰۱۰ بوده است. از سال ۲۰۱۲، شرکتهای سنگآهن بهازای هر تن سنگآهن که میفروشند، ۲ درصد از قیمت فولاد را برای حقوق استخراج خود پرداخت کردهاند.
فولاد
کارخانه فولاد مبارکه ایثارفان بزرگترین کارخانه فولاد ایران است. قبل از انقلاب ایران، یکی از دستاوردهای مهم صنعتی شدن ایران، فولاد بود. کارخانه غول پیکر فولاد آریامهر اصفهان که در دوران شوروی ساخته شد، بزرگترین مرکز صنعتی کشور است. آریامهر در سال ۱۹۷۸ بیش از ۱٫۹ میلیون تن فولاد در سال تولید میکرد و در سال ۱۹۸۵ قرار بود تولید آن به ۸ میلیون تن در سال برسد و به یکی از بزرگترین کارخانههای فولاد جهان تبدیل شود. تا سال ۱۳۶۴، اگر انقلاب و جنگ همه چیز را از بین نمیبرد، کارخانههای جدید در اهواز، بندرعباس، اصفهان و جاهای دیگر، ظرفیت تولید فولاد ایران را تا ۱۵ میلیون تن در سال فراهم میکردند.
اما با این همه با کمک متخصصان ظرفیت تولید فولاد از ۱۰ میلیون تن در سال ۲۰۰۹ به ۱۷ میلیون تن و پس از راه اندازی پروژههای خصوصی و دولتی به ۴۰ میلیون تن در بلند مدت خواهد رسید. جالب است بدانید کارخانههای اصلی فولاد در اصفهان و خوزستان قرار دارند.
بزرگترین تولیدکنندگان فولاد خام ایران عبارتاند از
- کارخانه فولاد مبارکه (۴۷ درصد سهم بازار تا سال ۱۳۹۸)
- شرکت فولاد خوزستان (۲۳ درصد سهم بازار با ظرفیت جدید ۸۰۰۰۰ تن)
- ریختهگری اصفهان (۲۰ درصد سهم بازار)
- گروه ملی صنعت فولاد ایران (۱۰ درصد سهم بازار)
- شرکت مازندران (۱۰ درصد سهم بازار)
تولیدکنندگان عمده یا سایر تولیدکنندگان فولاد در ایران عبارتاند از
- شرکت فولاد آذربایجان
- شرکت آلیاژی فولاد ایران
- شرکت لوله و نورد اهواز
- شرکت فولاد خراسان
- مجتمع فولاد نطنز با ظرفیت تولید سالانه ۸۰۰۰۰۰ تن میلگرد در نزدیکی شهر اصفهان واقع شده و بزرگترین کارخانه میلگرد در خاورمیانه است.
- هاب فولاد بناب در شمال غرب استان آذربایجان شرقی دارای دو واحد تولیدی است. بدین صورت که واحد اول یک خط تولید میله فولادی موجدار با ظرفیت ۱ میلیون تن در سال و بزرگترین در خاورمیانه است. واحد دوم یک کارخانه فولاد با ظرفیت ۵۰۰۰۰۰ تن در سال است.
ایران همچنین در سال ۲۰۱۰ بزرگترین کارخانه خودروسازی خاورمیانه را در شهر کردستان افتتاح کرد.
در سال ۱۳۹۲ کارخانه فولاد در استان هرمزگان افتتاح شد. ظرفیت تولید اولیه شرکت فولاد هرمزگان یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن و ظرفیت تولید آن سالانه به سه میلیون تن میرسد. این کارخانه توسط یک کنسرسیوم ایرانی – آلمانی ساخته شد.
ایران در سال ۲۰۰۹ در تولید فولاد به خودکفایی دست یافت. در سال ۲۰۰۸، ایران ۷٫۵ میلیون تن آهن مستقیم احیا شده (DRI) تولید کرد. امروزه کشور عزیزمان ایران، ۱۳ درصد از تولید DRI جهان و 41 درصد از کل تولید DRI خاورمیانه را تولید میکند. علاوه بر این، این پروژهها منجر به تمرکززدایی صنعت، توسعه مناطق عقب مانده، افزایش تولید ناخالص ملی و بهبود زیرساختهای صنعتی شده است. تمام این موفقیتها و پیشرفتها، ایران را به شانزدهمین تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان تبدیل کرده است.
بوکسیت و آلومینیوم
بوکسیت
جالب است بدانید فقط در سال ۲۰۰۹، ایران ۲۳۰۰۰۰ تن بوکسیت تولید کرده است.
آلومینیوم
تولید آلومینیوم ایران در سال ۲۰۱۲ به ۴۰۰۰۰۰ تن و در سال ۲۰۲۲ به ۱.۵ میلیون تن رسیده است. پروژههای برنامهریزیشده شامل پروژه تولید آلومینیوم ۱۰۰۰۰۰ تن در هر پاسکال از یک معدن آلومینیوم در استان خراسان شمالی، ۲۷۶۰۰۰ تن در هر پاسکال آلومینیوم و آلومینیوم جنوبی است. پروژه آلومینیوم جنوب پروژه ۲۷۶۰۰۰ تن بر پاسکال و همچنین آلومینیوم project0pa20000 در بزرگترین پروژه 0pa20000. کارخانههای تولیدی در ایران به شرح زیر است
- پروژه ایرالکو
- پروژه مهدی
- کارخانه ذوب آلومینیوم بندرعباس هرمزال.
- کارخانه جدید هرمزال با ظرفیت سالانه ۱۴۷ هزار تن، سرمایهگذاری مشترک ایران و ایتالیا است.
زغال سنگ
ایران دارای ذخایر اثبات شده زغال سنگ تقریباً ۱٫۹ میلیارد تن کوتاه است که کل ذخایر زغال سنگ تخمین زده شده بیش از ۵۰ میلیارد تن کوتاه است. از اواسط سال ۲۰۰۸، کره جنوبی تبدیل به یکی از واردکنندههای کوچک زغال سنگ از ایران و جاهای دیگر دنیا شد که حدود ۱.3 میلیون تن زغال سنگ در سال وارد میکرد و حدود ۱.۵ میلیون تن زغال سنگ مصرف میکرد. ایران همچنین تولید آنتراسیت خود را از ۲ میلیون تن در نوامبر ۲۰۰۸ به ۵ میلیون تن در سال ۲۰۱۲ افزایش داده است. عمدهترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان زغال سنگ ایران عبارتاند از
- شرکت زغال سنگ کرمان
- شرکت زغال سنگ البرز شرقی و
- شرکت زغال سنگ البرز مرکزی
کک
ایران در سال ۲۰۱۵ چیزی حدود ۱.7 میلیون تن کک تولید کرد.
روی و سرب
ایران بیش از ۲۲۰ میلیون تن ذخایر اثبات شده روی و سنگ سرب دارد. همچنین ایران کمتر از ۵ درصد ذخایر فلزی جهان را دارد که تقریباً ۱۱ میلیون تن فلز روی و ۵ میلیون تن فلز سرب این ذخایر را تشکیل میدهند. دو معدن مهم در ایران
- مهدیآباد که دارای ۷۵ میلیون تن سنگ معدنی با غلظت روی ۶ درصد و غلظت سرب ۲.7 درصد است.
- معدن آنگورا که حاوی ۱۶ میلیون تن سنگ معدنی با ۲۶ درصد روی و ۶ درصد سرب است.
ایران در سال ۲۰۰۹ با میانگین تولید ۱۶۵۰۰۰ تن، رتبه اول خاورمیانه و پانزدهمین رتبه تولید روی و سرب جهان را به خود اختصاص داد. ایران در سال ۱۳۸۸ چیزی حدود ۷۷ هزار تن روی، کنسانتره سرب و شمش صادر کرده است.
بزرگترین یا سودآورترین تولیدکنندگان روی و سرب در ایران عبارتاند از
- گروه توسعه معدن روی ایران (بزرگترین تولیدکننده)
- شرکت معدنی و صنعتی باما
- شرکت معدن بافق
- شرکت کالسیمین (بزرگترین تولیدکننده روی در خاورمیانه)
اورانیوم
گمان میرود مناطق مختلف ایران از جمله بندرعباس، یزد، خراسان شمالی و آذربایجان دارای ذخایر زیادی از اورانیوم برای استفاده به عنوان سوخت هستهای هستند.
ایران در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ سالانه ۸۴ تن U3O8 (کیک زرد) تولید میکند که همگی از معادن داخلی است. با توجه به توسعه صنعت معدن اورانیوم در جمهوری اسلامی، اورانیوم بیشتری نسبت به پاکستان برای مقاصد هستهای و پزشکی فراوری شده است.
مس
ایران در سال ۲۰۰۹ چیزی حدود ۳۸۳۰۰۰ تن مس تولید کرده است. تا سال ۲۰۱۱، ایران با 32.۵ میلیون تن نهمین کشور دارای ذخایر مس در جهان بود. معدن سرچشمه در استان کرمان دارای دومین ذخایر بزرگ مس جهان (۵ درصد از سنگ معدنی جهان) است. تا سال ۲۰۱۰، ایران رتبه دهم تولید مس و هفدهمین تولید مس کاتد (۲۲۰۰۰۰ تن) را به خود اختصاص داده است. در سال ۲۰۰۹، ایران ۱.۲ میلیارد دلار کاتد مس صادر کرد. شرکت صنعت مس ایران (NICICO) یکی از بزرگترین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است و با صادرات ۱.3 میلیاردی، بزرگترین صادرکننده ایران در سال ۱۳۸۹ بوده است.
طلا
کل ذخایر طلای ایران (زیرزمینی) ۳۲۰ تن برآورد شده است. بر اساس یک برنامه کوتاه مدت که از سال ۲۰۰۸ تدوین شده است، انتظار میرود تولید طلا به پنج تن در سال برسد. بر اساس برنامه بلندمدت سالانه ۲۵ تن به این رقم افزوده میشود. عمدهترین مناطق طلا خیز ایران عبارتاند از
- میدوک شهربابک (کرمان ابلیسی)
- هوراپی در پیرانشهر (استان آذربایجان غربی)
- نبی جان در کلیبر (استان آذربایجان شرقی)
- آندریان در شهرستان ورزگون استان آذربایجان شرقی
- علیکس جلفادا (استان آذربایجان شرقی)
- لاگا (استان زنجان)
- قلکله (استان کردستان)
- سقز و جلیقه
- شهرستان پیران در غرب
- محارآباد شرقی
- شیخ آباد، در شرق ایران
معدن طلای تکاب در استان آذربایجان غربی (بزرگترین معدن طلای ایران تا سال ۱۳۹۱) بیش از ۴ تن ذخایر طلا دارد و هر معدن طلا ۵.81 گرم طلای خالص تولید میکند. در سال ۲۰۱۲ سه معدن طلای جدید در شهر سقز در استان کردستان غربی کشف شد که حاوی ۱۶ تن ذخایر طلای خالص بود. ذخایر طلای معدن زارع شوران (بزرگترین معدن طلای خاورمیانه) در آذربایجان غربی چیزی حدود ۲۰ میلیون تن برآورد شده است که تا سال ۱۳۹۲ به طور میانگین ۵.۵ گرم در تن بوده است. طلا یکی از باارزشترین مواد معدنی کشور محسوب میشود.
در سال ۲۰۲۰ پس از تحقیقات و اکتشافات گسترده مقامات منطقه از کشف ذخایر بزرگ طلا در جنوب شرق سیستان و بلوچستان خبر دادند. مجوز استخراج معدن با ذخیره دقیق هشت تن طلا صادر شد. مقامات ایرانی سیستان و بلوچستان ایران را “رنگین کمان معدنی” نامیدهاند که سودآورترین ذخایر آنتیموان، تیتانیوم، مس و طلا را دارد.
بتن و سیمان
در سال ۲۰۰۹، ایمیدرو گزارش داد که ۹ کشور، از جمله سوریه، ونزوئلا، بولیوی، الجزایر، لبنان، اکوادور، عراق، بلاروس و یک کشور آسیای مرکزی از مهندسان ایرانی برای ساخت کارخانههای سیمان درخواست همکاری داشتند. بدین صورت ایران نه تنها هشتمین تولیدکننده سیمان در جهان و دومین تولیدکننده بزرگ در خاورمیانه پس از ترکیه است، بلکه در ارسال نیروی ماهر در زمینه بتن و سیمان نیز جایگاه چشمگیری در جهان دارد. خوب است بدانید، تا سال ۲۰۱۹، ۵۷ واحد تولیدی در ایران فعالیت داشتند. از سال ۱۳۸۸ تاکنون ۲۸ شرکت سیمانی در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شدهاند. ایران ۱٫۸ درصد از تولید جهانی سیمان و ۱.۶ درصد از مصرف جهانی سیمان را به خود اختصاص داده است.
تولیدکنندگان اصلی سیمان عبارتاند از
- گروه فارس و خوزستان با ۲۴ درصد سهم بازار، بزرگترین تولیدکننده سیمان ایران است
- Abike دارای ۸ درصد سهم بازار است
- شرکت تهران با ۷ درصد سهم بازار
- شرکت سپن با ۶ درصد سهم بازار
تولید و قیمتگذاری سیمان در ایران از سال ۲۰۰۸ آزاد شده است. چرا که صنعت سیمان یکی از بخشهایی است که از نظر اقتصادی در ایران تحت تأثیر اصلاحات یارانه تولیدکنندگان صنعتی در سال ۲۰۱۰ برنامهریزیشده است، زیرا اکثر کارخانههای سیمان ایران از نظر انرژی کارآمد هستند.
سرمایهگذاریهای خارجی
دولت ۹۰ درصد کل معادن و صنایع وابسته ایران را در اختیار دارد و به دنبال سرمایهگذاری خارجی برای توسعه بخش معدن است. تنها در بخش فولاد و مس، دولت میخواهد حدود ۱.۱ میلیارد دلار تأمین مالی کند.
در اوایل دهه ۱۹۹۰، سیستم تجاری سازی (دولت پس از بازپرداخت هزینههای اولیه پروژه به اضافه سود حاصل از سرمایهگذاران خارجی تعیین شده، یک پروژه صنعتی را بازخرید کرد) برای محدود کردن قانونی سرمایهگذاری در خارج و اجتناب از قدرت سیاسی معرفی شد. یکی از معضلات کشور عدم بودجه کافی برای اجرای پروژههای معدنی است، اما این طرح معرفی شده که از حمایت دولت برخوردار است میتواند ابزاری مؤثر برای جذب سرمایه خارجی، نیروی کار و تخصص فنی، کاهش هزینههای ارزی و توسعه صادرات باشد. اگر دولت ایران بخواهد برنامه ۲۰ساله خود را برای بهبود بخش معدن کشور اجرا کند، تخمین زده میشود که ۲۰ میلیارد دلار که بزرگترین بخش برای جذب سرمایهگذاری خارجی است، مورد نیاز است.
پروژههای واجد شرایط برای قرارداد پرداخت و تسهیلات اعتباری خارجی عبارتاند از
- پروژههایی که خطوط تولید فلز آلومینیوم را پر میکنند
- پروژههایی برای تقویت تولید زغال سنگ، سنگآهن، فولاد، مس و رنگدانههای فلزی فعالیت دارند
- پروژههای تولید فروآلیاژ و طلا
- ایران همچنین در این میان سعی بر آن داشته است تا تجهیزات زیر را برای حمایت از بخش معدن وارد کند:
- تجهیزات معدنی مانند مته، لودر و بیل
- تجهیزات پشتیبانی مانند بولدوزر، گریدر، کامیون و تجهیزات کمکی
- تجهیزات عملیاتی مانند تجهیزات کارخانه هوای فشرده، تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب
- تجهیزات مکانیکی شامل تجهیزاتی برای جابهجایی سنگ خام، سنگ زنی، جداسازی و پالایش است
- تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی
- تجهیزات برق و توزیع
ابزارهای مدیریت فرایند
اکثر تجهیزات توزیع برق برای تأسیسات آبرسانی و پزشکی، همراه با آسیابها و تأسیسات ذخیرهسازی، به صورت محلی تولید میشوند. تقاضای زیادی برای ماشین آلات دست دوم در ایران وجود دارد.
ایران دروازه ورود به غرب آسیا است
ایران در منطقهای است که کشورهای همسایه مانند ترکیه و عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس به دلیل رشد و توسعه اقتصادی به منابع معدنی نیاز دارند؛ اما این کشورها از نظر مواد معدنی بسیار فقیر هستند. حتی در این کشورها در صنایعی مانند فولاد سرمایهگذاری کردهاند؛ اما مواد اولیه آنها وارد میشود. بدین صورت ایران را میتوان منبع خوبی برای تأمین نیازهای روبهرشد این کشورها دانست. ایران با داشتن ۱۸ درصد گاز و ۹ درصد نفت، جایگاه منحصر به فردی در بین کشورهای جهان برای یافتن انرژی برای معادن به ویژه در پالایشگاهها و فلزات دارد و قیمت انرژی در ایران گاهی به ۵۰ درصد قیمت جهانی نیز میرسد. با توجه به منابع اصلی موجود در کشور و قیمتها انتظار میرود شرکتهای بزرگ بتوانند کلیه فعالیتهای مرتبط با حوزه کاربری، سازمانهای فلزی، بهویژه سنگآهن و استخراج سنگآهن در ایران را انجام دهند و به بازارهای اطراف منطقه بفروشند.
سخن پایانی
ایران به دلیل پتانسیل معدنی خود اولین کشوری بود که از ۷۰ سال پیش شروع به تدریس معدن و زمین شناسی در منطقه کرد و اکنون ۵۰ هزار مهندس و تکنسین در این زمینه تربیت کرده است. این حجم از نیروهای خصوصی کشورهایی که سرمایهگذاری میکنند برای کارگران مورد نیاز نیست، اما در سایر کشورهای منطقه این نیروها میتوانند به دلیل عدم حضور نیروی متخصص کار پیدا کنند. ایران بر اساس میزان ذخایر خصوصی و انرژی، دارا بودن زیرساختهای لازم، وجود بازار مناسب مواد غذایی در ایران و کشورهای همسایه، قیمت مناسب انرژی، دسترسی به آبهای آزاد و پرسنل متخصص و آموزش بخش معدن یکی از محبوبترین کشورها برای جذب شرکتهای بزرگ است. در یک جمله مشخص است که ایران را بهشت سرمایهگذاری معدنی در آینده مینامند.